Stel je werkt bij een bedrijf. En je constateert zaken, die niet kunnen (misstanden), of waarvan je denkt: hier klopt iets niet. Bijvoorbeeld financiële malversaties, of al te agressieve verkooptechnieken. Wat doe je dan? Het lijkt logisch en redelijk dat je met je verhaal naar buiten treedt. Klokkenluiden is vrijheid van meningsuiting, toch? Mis!
Goed werknemerschap, het geheimhoudingsbeding
De Hoge Raad heeft in een arrest van 26 oktober 2012 bepaald dat de wettelijke verplichting van “goed werknemerschap” met zich meebrengt dat de werknemer in beginsel tegenover zijn werkgever is gehouden tot discretie en loyaliteit. Dit geldt ook indien de werknemer van mening is dat binnen de organisatie sprake is van een misstand die in het algemeen belang bestreden kan worden, tenzij de werknemer tot openbaring van de informatie is gehouden op grond van wettelijke bepalingen of interne gedragsregels. Ik merk op dat deze werknemersverplichting altijd aan de orde is. Is tussen werkgever en werknemer ook nog een geheimhoudingsbeding afgesproken, dan loopt de werknemer het risico de contractuele boete te moeten betalen.
Wet Huis voor Klokkenluiders
Overheidsorganisaties en grote bedrijven hebben nu al een verplichting tot het instellen van een interne klokkenluidersregeling. De op stapel staande Wet Huis voor Klokkenluiders (beoogde ingangsdatum 1 juli 2016) breidt deze verplichting uit voor alle bedrijven en organisaties vanaf 50 werknemers. Het huidige Adviespunt Klokkenluiders ondergaat dan een naamswijziging naar Huis voor Klokkenluiders. Verder zal er een beperkte arbeidsrechtelijke bescherming in het Burgerlijk Wetboek worden opgenomen, die ziet op een opzegverbod vanaf de melding van een misstand tot en met 1 jaar na het onderzoek door het Huis, een verplichting tot loondoorbetaling indien de arbeidsrelatie is verstoord en werknemer niet heeft kunnen werken, ten gevolge van de melding van de misstand en een benadelingsverbod van de klokkenluider. Deze regels zijn, als gezegd, allemaal nog geen wet. Verder is het nog maar zeer de vraag, of de wetgeving goed zal gaan werken.
Advies: Ben voorzichtig!
Terugkomend op de aan het begin gestelde vraag, is het antwoord: Ben voorzichtig. Neem eerst contact op met het Adviespunt (binnenkort: het Huis) voor Klokkenluiders.