Bij een ontslag op staande voet moet het gaan om een dringende reden. Van de werkgever kan in zo’n situatie niet worden gevergd de arbeidsovereenkomst met de werknemer nog een minuut te laten voortduren. Daarom moet die meteen eindigen met een op staande voet. De gevolgen van een ontslag op staande voet zijn voor de werknemer veel zwaarder. De loondoorbetaling stopt per de datum van het ontslag op staande voet, in plaats van na de beslissing van de kantonrechter. Bovendien: anders dan bij een ontslag wegens verwijtbaar handelen of nalaten, heeft de werknemer geen recht op WW. Ook zal hij dan (in de regel) geen recht hebben op een transitievergoeding.

Om die reden mag een werkgever alleen in een zeer zwaar geval (denk aan diefstal, verduistering, bedreiging, mishandeling) kiezen voor het middel van ontslag op staande voet. Vaak kiezen werkgevers in die gevallen toch liever het minder zware middel van een ontslag via de kantonrechter op grond van verwijtbaar handelen of nalaten. Een ontslag op staande voet situatie kan tot verschillende en ingewikkelde, naast elkaar lopende procedures leiden, waar werkgevers vaak niet op zitten te wachten.