Hogere ontslagvergoedingen vanaf 1 januari 2020?

21 jan 2020

Sinds 1 januari 2020 kennen we volgens de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) de cumulatiegrond bij ontslag (artikel 7: 669 lid 3 sub i BW). Deze maakt een ontslag bij de rechter eerder mogelijk. Wel kan de rechter, die op deze ontslaggrond de arbeidsovereenkomst ontbindt, een extra ontslagvergoeding toekennen aan de werknemer. Dit extra is een bedrag tot maximaal 50% van de al verschuldigde transitievergoeding.

Wat is de cumulatiegrond?

De cumulatiegrond houdt in dat er sprake moet zijn van een combinatie van omstandigheden uit twee of meer ontslaggronden die zodanig zijn dat in redelijkheid niet van de werkgever kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Dit “combineren” van ontslaggronden is alleen mogelijk bij gronden die aan de kantonrechter ter beoordeling voorliggen. Dus niet bij de bedrijfseconomische redenen en langdurige ziekte. Deze laatste ontslaggronden worden exclusief door het UWV beoordeeld. Voorbeelden van ontslaggronden, die wel gecombineerd kunnen worden zijn disfunctioneren en verstoorde verhoudingen.

De rechter krijgt meer armslag

En de werkgever ook. Vanaf 2015 was het noodzakelijk voor de werkgever om het ontslagdossier tip top in orde te hebben. Een ontbinding bij de kantonrechter kon alleen doorgaan, als een ontslaggrond ook echt “ voldragen” was. Dat was meestal niet het geval. Ontbindingsverzoeken van werkgevers strandden daarom veelal bij de kantonrechter. Werknemers bleven dan gewoon in dienst, of troffen alsnog een minnelijke beëindigingsregeling met hun werkgever.

Terug naar vroeger?

Let wel: de situatie dat de werkgever een voldragen ontslaggrond moest laten zien bij de Kantonrechter, kende de ontslagpraktijk pas sinds 1 juli 2015 (de introductie van de WWZ). Voor die tijd konden rechters veel gemakkelijker ontbinden en een ontslagvergoeding toekennen op grond van de Kantonrechtersformule (kent u hem nog?). De introductie van de cumulatiegrond en de verhoogde transitievergoeding is dus eigenlijk weer een stapje terug in de tijd. Rechters kunnen weer sneller tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst overgaan. Daar staat tegenover dat rechters een extra ontslagvergoeding bovenop de transitievergoeding mogen toekennen in geval van ontbinding op de cumulatiegrond.

Onderhandelen over de vaststellingsovereenkomst

In Nederland brengen werkgevers en werknemers het ontslag meestal zelf, met wederzijds goedvinden tot stand. Met een vaststellingsovereenkomst kunnen partijen afspreken onder welke voorwaarden ze uit elkaar gaan. Belangrijk onderdeel van de vaststellingsovereenkomst is de door de werknemer te ontvangen ontslagvergoeding. Hoewel partijen op dat punt vrij zijn om af te spreken wat ze willen, zal de cumulatiegrond toch een rol kunnen gaan spelen bij hun opstelling in de onderhandelingen. Hoeveel precies is niet te zeggen, omdat we op dit moment nog niet weten hoe rechters in concrete gevallen met de nieuwe regels omgaan. Wel zal het werknemersargument dat “de werkgever geen dossier heeft” aan kracht inboeten. Hetzelfde geldt voor het werkgeversargument dat hij nooit meer dan de wettelijke transitievergoeding hoeft te betalen.