Bij disfunctioneren gaat het wettelijk altijd om de ongeschiktheid voor het eigen werk. Dat kan voorkomen in heel uiteenlopende vormen. Zo kan het voorkomen dat een werknemer niet snel genoeg is en te weinig werk verzet. Of de werknemer behaalt keer op keer zijn targets niet. Of de werknemer kan niet goed meekomen met het niveau van de functie, of mist bepaalde competenties. Steeds is de vraag voor de rechter of de werkgever een redelijke eis stelt en welke eisen wel of niet tot de functie van de werknemer gerekend moeten worden.

Bij disfunctioneren gaat het om niet kunnen voldoen aan de functie-eisen. De werknemer wil wel aan de eisen voldoen, maar hij kan het eenvoudig niet, of niet meer. Verwijtbaar handelen (of nalaten) is andere ontslaggrond. In dat geval wil de werknemer niet doen wat er van hem verwacht wordt. Om op die grond ontslagen te worden gedraagt de werknemer zich op een verwijtbare manier.

Disfunctioneren is in principe dus juist niet verwijtbaar. De werknemer kan er niets of weinig aan doen dat hij niet functioneert. Daarom heeft de werknemer bij toewijzing van de ontslaggrond disfunctioneren via de kantonrechter in principe recht op een ontslagvergoeding ter grootte van de geldende wettelijke transitievergoeding. Geregeld kennen kantonrechters werknemers ook nog een aanvullende billijke vergoeding toe.